સરનામું???

ચારેય બાજુ નીરવ શાંતિ હતી. માત્રને માત્ર સામેની દિવાલ પર લટકતી ઘડિયાળનો “ટિક…ટિક…” અવાજ આવી રહ્યો હતો, જે રાતના 3 વાગ્યાનો સમય બતાવી રહી હતી. બહાર જેટલી શાંતિ હતી, એટલું જ મીરાંનું મન અશાંત હતું. તેનું મન ઘણું બધું કહેવા માંગતું હતું, અને એટલે જ કદાચ કંઈ જ સ્પષ્ટ કહી શકતું નહોતું. અને હવે કહે તોય કોને કહે?? તેને સાંભળનાર વ્યક્તિ, તેને સમજનાર વ્યક્તિ, તેની પાસે નથી. ખૂબ દૂર જતી રહી છે તે વ્યક્તિ. મનમાં ચાલી રહેલા વિચારો જે ઘોંઘાટ કરી રહ્યા હતાં, જે શોર કરી રહ્યા હતા, એનાથી મીરાંને ખૂબ જ પીડા થતી હતી. પણ, તે તેના મનને શાંત કરવાનો પ્રયાસ પણ કરતી નથી. તેના મનને ચૂપ રહેવા, વિચારોને બંધ કરવાનું પણ કહેતી નથી. કારણ…? કારણ તો તેને પોતાને પણ ખબર નથી. કદાચ, તેને ખબર પડી ગઈ હશે કે, મનને સમજાવવું હવે વ્યર્થ છે. તેને થયું હશે, જે વિચારોએ મને ઘેરી લીધી છે, તે વિચારો’ય ક્યારેક તો થાકશે ને…? જે દિવસ થાકશે, તે દિવસ મને હેરાન કરવાનું બંધ કરશે. અત્યારે તેમને રોકવાના વ્યર્થ પ્રયત્નો શું કામ કરવા?

મીરાં ઘણાં સમયથી બેડ પર આમથી તેમ પડખાં ફેરવી રહી હતી. ઊંઘ આવવાનું નામ લેતી નથી. તેની આંખોમાં દુઃખ, ઉદાસી, બેચેની, અકળામણ બધું જ છે. નથી, તો માત્ર ઊંઘ. બાજુની દિવાલ પર લટકતાં તારીખિયા પર નજર જાય છે. આજની તારીખ વાંચે છે અને વિચારોના વમળમાં વધારે ને વધારે ફસાતી જાય છે. વિચારોનો ઘોંઘાટ એટલો બધો વધી જાય છે કે, તે બેડમાંથી ઊભી થઈ જાય છે. બહાર બાલ્કનીમાં આવે છે, ત્યાં મૂકેલી ખૂરશી પર આવીને બેસે છે અને આકાશ તરફ જોઈ રહે છે. એવી રીતે જાણે કંઈક શોધતી હોય, અથવા જાણે એને પોતે આકાશ બની જવું હોય એમ. હા, એને આકાશ જ બની જવું હતું. એકદમ શાંત, એકદમ સ્થિર. એટલું શાંત કે જે તેને નિહાળે તેના મનમાંય શાંતિનો સંચાર થવા લાગે.

કલાકેક, તે બસ એમ જ આકાશમાં જોયા કરે છે. ફરી પાછી રુમમાં આવે છે. બેગમાંથી એક ડાયરી કાઢે છે. ડાયરીના પ્રથમ પેજ પર લખેલું નામ…એ નામ વાંચીને હદયમાં જાણે ફાળ પડે છે. “સ્વરા”…ધ્રૂજતા હાથે મીરાં આ નામને સ્પર્શે છે, અને આંખમાંથી આંસુ સરી પડે છે. તે આંખો બંધ કરી જાય છે. ભૂતકાળના દ્રશ્યો એક પછી એક નજર સમક્ષ આવતાં જાય છે. તેની સૌથી પ્રિય, સૌથી ખાસ સહેલી – સ્વરા સાથે વિતાવેલ સોનેરી સમયનાં દ્રશ્યો.

એ સોનેરી સમય જ્યારે, તે બંને સાથે હતાં, સાથે સ્કૂલ જતા, એક જ બેન્ચ પર સાથે બેસીને ભણતાં, બંનેના ઘર એકબીજાથી માત્ર 10 જ મિનિટનાં અંતરે હતા, તેથી બંને રોજ સાંજે સાથે આંટો મારવા જતાં, ઘણીવાર ઘરની નજીક જે બગીચો છે, ત્યાં બેસી રહેતાં ને વાતો કર્યા કરતા, ક્યારેક બેડમિન્ટન રમતાં, પરીક્ષાની તૈયારી બંને હંમેશા સાથે જ કરતાં, સ્કૂલનું કોઈપણ અસાઈનમેન્ટ, કોઈપણ પ્રોજેકટ બંને સાથે જ તૈયાર કરતાં, દરેક તહેવાર, દરેક ખુશીની ઉજવણી સાથે કરતાં અને દુઃખમાં પણ સાચા અર્થમાં એકબીજાની સાથે ઊભા રહેતા.

જેમ જેમ બધું યાદ આવી રહ્યું હતું, તેમ તેમ મીરાંની આંખો વધારે ને વધારે વરસી રહી હતી. એનું હદય કેમેય કરીને માત્ર સ્વરાની હાજરી ઝંખતું હતું. એ ક્ષણો યાદ આવી રહી હતી જ્યારે, કઠિન સમયમાં માત્ર સ્વરાનું તેની સાથે હોવું જ તેને ગમે તે શિખર સર કરી દેવાની હિંમત આપતું હતું. આંખોમાં જે અશ્રુસમન્દર છુપાયેલો હતો, તે આજે તોફાને ચડયો હતો, પાંપણનો કિનારો તેને રોકવાના ગમે તેટલાં પ્રયત્નો કરે, એ ક્યાં આજે કોઈના રોકવાથી રોકાવાનો હતો?

સવારે 7 વાગ્યાનું અલાર્મ વાગે છે અને મીરાંની તંદ્રા તૂટે છે. તે છેલ્લા ઘણાં સમયથી સ્વરાની ડાયરીને હાથમાં પકડીને રડી રહી હતી. મગજમાં કંઈક ચમકારો થયો હોય એમ મીરાં એકદમથી ઊભી થાય છે. કાગળ અને પેન લઈને એક પત્ર લખવાનું ચાલુ કરે છે.

“સ્વરા…

કયાં છે યાર તું??? કેટલાં સમયથી આપણે મળ્યા નથી. તને મારી યાદ આવે છે કે નહિ એ તો મને નથી ખબર, પણ યાર…મને તારી ખૂબ જ યાદ આવે છે. અમુક વખત થાય છે, બધું જ મૂકીને, દોડીને તારી પાસે આવી જવ. પરંતુ, એ’ય શક્ય નથી. આપણે છેલ્લા 7 વર્ષ જોડે વિતાવ્યાં છે. આજુબાજુની બધી જ જગ્યાઓ, ઘરમાં, બહાર, સોસાયટીના પ્લે ગ્રાઉન્ડમાં, સ્કૂલમાં, બગીચામાં રહેલી દરેક નાનામાં નાની વસ્તુઓ સાથે આપણી કંઈક ને કંઈક યાદ જોડાયેલી છે, અને એ દરેક વસ્તુ મને હર ક્ષણ તારી યાદ અપાવે છે. તે એક વાર મને કહ્યું હતું ને, “જો ભવિષ્યમાં હું ક્યારેક દૂર જતી રહું ને મારી યાદ આવે, તો યાદ કરી લેવાની. દુઃખી નહિ થવાનું.” એટલે જ હું દુઃખી નહિ થવાનાં પ્રયત્નો કરું છું.એ તો તને પણ ખબર છે, તારી સાથે વાત કર્યા વગર હું કેટલી ખુશ રહી શકું.

મારે બસ તુ સાથે જોઈએ છે. ભૂતકાળમાં પાછું જવું છે અથવા તો એવું ભવિષ્ય જોઈએ છે, જેમાં તું મારી સાથે હોય. આ વર્તમાન મને ખુબ હેરાન કરી રહ્યું છે…”

આટલું લખતાં જ મીરાંની હિંમત તૂટી પડે છે. તેના હાથમાંથી પેન છૂટી જાય છે. તેને ખ્યાલ પણ નથી રહેતો કે, ક્યારે તેના અશ્રુથી કાગળ સંપૂર્ણ ભીંજાઇ જાય છે.

8 વાગી ગયા હોવા છતાંયે મીરાં તેના રૂમમાંથી બહાર નથી આવતી. તેના મમ્મીને ખબર હોય છે, તે હજુ સુધી કેમ નથી આવી અને એ પણ ખબર હોય છે કે, આજે તેમની દિકરીને તેમની ખૂબ જ જરૂર છે. તેઓ મીરાંના રૂમમાં આવે છે. તેના હાથમાં કાગળ જોઈને બધું જ સમજી જાય છે. તેઓ મીરાંની પાસે જઈને બેસે છે. મીરાં તેમની સામે જોતી પણ નથી. થોડી ક્ષણો પછી, તેના મમ્મી પુસ્તકોના કબાટમાંથી ઘણાંબધાં પત્રો લઇને આવે છે અને મીરાંની સામે મૂકીને કહે છે,

“મીરાં, મને ખબર છે તુ હજુ પણ સ્વરાને પત્રો લખે છે. પણ બેટા, આ પત્રો હવે તેના સાચા સરનામે ક્યારેય નથી જવાના, સ્વરા સુધી ક્યારેય નથી પહોંચવાના. એ આપણાથી ખૂબ દૂર જતી રહી છે. આસમાનને પેલે પાર, બીજી દુનિયામાં. મને ખબર છે, તુ સ્વરાને ખૂબ જ યાદ કરે છે. તમારી દોસ્તી કેટલી ગાઢ હતી એ પણ હું સારી રીતે જાણું છું. પણ, આજે એ ઘટનાને, એ એકિ્સડેન્ટને 4 મહિના થઈ ગયા છે. આજથી 4 મહિના પહેલાં જ સ્વરા આપણને મૂકીને ખૂબ જ દૂર જતી રહી છે, એવી જગ્યાએ જ્યાંથી એ ક્યારેય પાછી નહિ આવી શકે. તેના માટેનો તારો પ્રેમ, તારી લાગણીઓ બધું જ બરાબર છે, પણ તારે હવે હકીકતનો સ્વીકાર કરવો પડશે. પ્રયત્ન તો કરી જો. આજે જો સ્વરા જીવતી હોત, તો તને આવી હાલતમાં જોઈને કેટલી દુઃખી થાત, અને આજે તો તેનો બર્થડે છે. કમસે કમ તેને ખુશ કરવા તો તું ખુશ રહેવાનો પ્રયત્ન કર. મારી માટે નહિ, ખુદની માટે નહિ પણ તારી સ્વરા માટે તો પ્રયત્ન કર.”

આટલું સાંભળીને મીરાં મમ્મી સામે જુએ છે અને તેમને ભેટી પડે છે. કેવી રીતે સમજાવે મમ્મીને કે, કેટકેટલાં પ્રયત્નો કરીને તે થાકી છે.

*

“તમે ક્યારેય કોઈ એવા સરનામે પત્ર લખ્યો છે ,કે જ્યાં પત્ર પહોંચવાની શક્યતા એકદમ નહિવત્ હોય??? જો ના લખ્યો હોય તો લખજો ક્યારેક. એ સરનામે પત્ર તો નહિ પહોંચી શકે, પણ હદયને ઘણી રાહત મળશે✨.”